مدهامّتان: علوم و معارف قرآن و حدیث

گفتمانی که این ملاحظه می کنید، در زمینه نحوه تکمیل فرم طرح تحقیق درباره یک تحقیق مسئله محور با عنوان «بررسی حضرت ابراهیم(ع) به ترتیب نزول» است. ابتدا متن ایمیل و سپس متن چتی در این زمینه آمده است.

سلام

موضوعم همان حضرت ابراهیم دیگه و می خواستم ببینم که من الان باید چه منابعی بخونم تا دستم بیاد که در طرحم چه باید بنویسم؟

امیدوارم که کار خوبی بشه! و این که نخوام نتیجه ای از کار بگیریم، یه حس بدی بهم دست می ده. حیفم می یاد که بخونم بعد مثلا کاری را که دیگران به یک ترتیب خاصی دیگر کار کردن، حالا من بیام همون کار را بکنم. فقط ترتیبش متفاوت باشه! البته با چیزی که شما می فرمایید، من به درستی فهم خودم از نتیجه کار و نحوه کار شک دارم که امیدوارم به زودی برام مشخص شه که چه کار می خواهم انجام دهم در این موضوع؟ دلم می خواد خیلی برام روشن واضح باشه که البته با کمی مطالعه در این زمینه إن شاء الله به این وضوح ذهنی می رسم. استاد من خودم سخت گیر نیستم. ساختار ذهنم اینه می خوام سخت نگیرم منتها ذهنم کلید می کنه که خوب بعد نهایتا چی با این کار من چه چیزی ثابت می شود و یا وضوح می یابد وغیره

درباره حضرت ابراهیم(ع) چون زیاد کار شده دل به دلم الا به شدت دوست دارم که کار کنم چون مطمئنم که خیلی چیزها خیلی چیزها برام روشن می شه که اگه به خودم باشه شاید دنبالش نمی رم.    

T  : استاد تشریف دارید؟

J  : در خدمتم

T  : ایمیلم که درباره موضوعم بود را ببینید لطفا

J  : من ایمیل را خواندم. تصور می کنم، اگر یک کار سر راستی را انتخاب کنی، بهتر است. «بررسی حضرت ابراهیم به ترتیب نزول» همین گونه است. بی نتیجه هم نیست. فکر نمی کنم، پشیمان بشوید. زیاد دو دلی نکن. من می ترسم، موضوع دیگری بگیری، دچار مشکل بشوی.

T  : استاد چرا فکر می کنید که مشکل پیش می یاد؟

J  : کار اولته. عربی ات هم زیاد خوب نیست. باید یک موضوعی را انتخاب کنی که مطالعه اش زیاد مشکل نباشه. آدم اگر کاری را که می کنه، بر آن مسلط نباشه، خوب نمی شه. حضرت ابراهیم در قرآن به ترتیب نزول این مشکلات را نداره.

فصولی که برای پایان نامه ات تنظیم می کنی، می تونه این گونه باشه:

فصل اول: کلیات(تعریف موضوع، پیشینه موضوع، پیش فرض ها، روش تحقیق)

فصل دوم، حضرت ابراهیم در تاریخ عرب جاهلی

فصل سوم، حضرت ابراهیم در آیات مکی

فصل چهارم، حضرت ابراهیم در آیات مدنی

طرحت را می تونی مسئله محور قرار بدهی:

سئوال اصلی این باشد که چه مناسباتی میان فرازهای قصه حضرت ابراهیم و مقتضیات عصر نزول وجود داشته است؟

سئوالات فرعی هم این گونه است:

1. پیشینه ذهنی عرب جاهلی از حضرت ابراهیم چه بوده است؟ یعنی مفاد همان فصل دوم

2. چه مناسباتی میان فرازهای قصه حضرت ابراهیم و دوره مکی وجود داشته است؟ یعنی مفاد همان فصل سوم

3. چه مناسباتی میان فرازهای قصه حضرت ابراهیم و دوره مدنی وجود داشته است؟ یعنی همان فصل چهارم

فرضیه ها هم متناسب به سئوالات اصلی و فرعی چنین می تواند باشد:

فرضیه اصلی: فرازهای قصه حضرت ابراهیم متناسب با مقضیات عصر نزول در آیات قرآن بیان شده است.

فرضیه فرعی اول: حضرت ابراهیم به لحاظ این که در اواخر عمر در مکه آمده و کعبه را بنیان نهاده و حج را تأسیس کرده و عرب مستعربه فرزندان فرزندش اسماعیل بوده، برای عرب جاهلی زمینه تاریخی و فرهنگی داشته است.

فرضیه فرعی دوم: نظر به این که مسلمانان در دوره مکی تحت فشار بودند، آن فرازهایی از قصه حضرت ابراهیم در آیات مکی بیان شده که با این وضعیت تناسب داشته است.

فرضیه فرعی سوم: نظر به این مسلمانان در دوره مدنی با اهل کتاب مواجه داشتند، مضامین از قصه حضرت ابراهیم در آیات مدنی آمده است که با این دوره متناسب بوده است.

راجع به پیشینه اش هم می گویی که اگرچه راجع به حضرت ابراهیم کارهای چندی صورت گرفته است، اما نظر به این که آنها نه به ترتیب نزول بوده و نه در آنها تناسب فرازهای قصه آن حضرت با مقتضیات عصر نزول بررسی شده، تحقیق حاضر جدید دانسته می شود.

به این وسیله من مفاد طرح تحقیق را برایت نوشتم. این را در طرح تحقیق وارد کن و با استفاده از نتایج جستجویی که خودت انجام می دهی، پیشینه تحقیق را کامل نما.

T  : استاد احساس می کنم خیلی لقمه گرفتید. گر چه خوب من تا می خواستم به اینها برسم، خیلی طول می کشید به این قشنگی نمی شد؛ اما...الان فکر می کنم که خیلی ناتوانم در تنظیم یک کار علمی یا حد اقل برداشت شما اینه که درست هم هست.

 خیلی قشنگ بود.